Het Gewest en de MIVB keuren het contract van openbare dienst 2024 – 2028 goed
22 december 2023
Meteen na de raad van bestuur van de MIVB keurde de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zopas het contract van openbare dienst 2024 – 2028 goed. Krachtlijnen van dat contract zijn een verhoging van het aanbod met 11,9% waardoor de MIVB tegen 2028 liefst 457 miljoen reizigers kan tellen. Dat gaat gepaard met forse investeringen in kwalitatief openbaar vervoer, waarbij voor de MIVB een voorbeeldfunctie is weggelegd op vlak van milieu, multimodaliteit en financieel beheer.
Het contract van openbare dienst legt de taken, verantwoordelijkheden, verbintenissen en prioriteiten van het Brusselse Gewest en de MIVB vast voor een periode van vijf jaar met het oog op de verdere ontwikkeling van de mobiliteit in Brussel.
457 miljoen reizigers tegen 2028
Doelstelling van het nieuwe contract is om tegen 2028 jaarlijks 457 miljoen ritten te bereiken. Dat doel kadert in de strategie van het Brusselse Gewest om een modal shift te bereiken waarbij het gebruik van de privéwagen daalt met 25% en het gebruik van het openbaar vervoer toeneemt voor afstanden van meer dan twee kilometer.
Ter herinnering: in 2022 klokte de MIVB af op 337,7 miljoen reizigers. Om het nieuwe objectief te bereiken zijn forse investeringen nodig die het aanbod verhogen en de kwaliteit van het openbaar vervoer nog verbeteren.
Meer aanbod en hogere frequenties
Het nieuwe contract voorziet in een stijging van het aanbod met 11,9%. Dat gebeurt enerzijds door de frequenties op te trekken van de bussen, trams en metro’s tot minstens 15 minuten op alle lijnen vanaf 7 uur ‘s ochtends op weekdagen en 9 uur ‘s ochtends tijdens het weekend. Specifiek in de metro zijn frequentieverhogingen voorzien op het gemeenschappelijke stuk van de lijnen 1 en 5, waar de maximale wachttijd moet dalen naar 2 minuten dankzij de verhoging van het aantal metro’s en een nieuwe, geautomatiseerde signalisatie.
De verhoging van het aanbod gaat gepaard met een ambitieus investeringsplan. Dat voorziet onder meer in de indienststelling van nieuwe bussen, trams en metro’s, de uitvoering van het tramplan (nieuwe tramlijnen zoals tramlijn 10 in Neder-Over-Heembeek en de herschikking van bestaande lijnen volgens de nieuwe behoeften, zoals de lijnen 7, 25 en 62). Daarnaast legt de MIVB ook de laatste hand aan de invoering van het busplan, dat in 2019 van start ging en aan de volledige elektrificatie van de busvloot tegen 2035. Naast de aankoop van elektrische standaard- en gelede bussen, ligt een grote uitdaging in het bouwen en aanpassen van remises waar de bussen onderdak moeten krijgen en worden opgeladen. De MIVB kan daarbij op het Gewest rekenen voor het faciliteren bij het ter beschikking stellen van de nodige gronden. Bij de renovatie en bouw van stelplaatsen zal de MIVB haar voorbeeldfunctie tonen door vaker circulaire bouwtechnieken te gebruiken.
Nadruk op kwaliteit, klantgerichtheid en voorbeeldfunctie
De klant staat centraal in de bekommernissen van de MIVB. Daarvoor wordt de kwaliteit van de dienstverlening voortdurend in de gaten gehouden via indicatoren en feedback van de reizigers.
Stiptheid en betrouwbaarheid liggen de reizigers zeer nauw aan het hart, zoals blijkt uit de jaarlijkse tevredenheidsbarometer. Daarbij is de doorstroming van de trams en bussen essentieel. Het Gewest en de MIVB zullen samenwerken met de lokale overheden om de openbare ruimte te verbeteren, zodat het bovengrondse openbaar vervoer nog aantrekkelijker wordt. Ook de openbare ruimte moet groener en veiliger worden voor alle vervoerswijzen. De MIVB zal ook actief deelnemen aan de strategie van het Gewest rond netheid (clean.brussels) met een engagement om extra in te zetten op netheid. Er komen meer openbare toiletten in de MIVB-stations in het kader van grote renovatieprojecten en als het technisch mogelijk is, om er zo op termijn alle (pre)metrostations mee uit te rusten.
Multimodaliteit uitbreiden
Om de modal shift te bereiken is het samenwerken van de vier openbaarvervoersmaatschappijen in België uitermate belangrijk. Samen met Brussel Mobiliteit zal de MIVB met de andere vervoersmaatschappijen verder werken aan tariefintegratie en complementaire netten om de overstap van vervoer van de ene naar de andere maatschappij vlekkeloos te laten verlopen. Aanvullende vervoersmodi op openbaar vervoer worden daarbij niet vergeten. De bestaande MaaS (Mobility as a Service, via de dit jaar gelanceerde Floya-app) wordt verder uitgebreid met nieuwe partners en nieuwe functionaliteiten, met bijzondere aandacht voor PBM.
Om de overstap tussen verschillende vervoersmodi voor iedereen toegankelijk te maken verbindt het Gewest er zich toe te zogenaamde Mobility Hubs uit te rollen in samenwerking met de MIVB. Ze waken er beiden vanuit hun respectievelijke competenties over de veiligheid te verbeteren en ervoor te zorgen dat het openbaar vervoer vlotter bereikbaar wordt gemaakt voor voetgangers en fietsers door de toegangswegen aan te passen voor deze zachte weggebruikers aan, daar waar nodig.
Maatschappelijke rol vervullen
Het contract van openbare dienst omvat een ambitieus milieubeleid, waarbij de MIVB een voorbeeldfunctie te vervullen heeft. Doel is jaarlijks 1,9% minder energie te verbruiken. Dan gaat het niet alleen over het openbaar vervoer zelf dat koolstofvrij moet worden tegen 2035 (elektrificatie busvloot en studies alternatieve technologieën), maar ook over het beheer van de verschillende sites en infrastructuur van de MIVB. Zo zullen er onder andere nog meer zonnepanelen worden geïnstalleerd en bouwmethodes worden aangepast.
De MIVB verbindt er zich toe haar bilan voor koolstofuitstoot elke drie jaar te actualiseren en de vermindering van de uitstoot goed op te volgen zodat ze mee haar schouders kan zetten onder de gewestelijke doelstelling voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen van 47% tegen 2030 ten opzichte van 2005. Daarvoor stelt de MIVB tegen eind volgend jaar ook een actieplan op dat maatregelen en mijlpalen omvat om dat doel te bereiken.
Het geluid en trillingen van het openbaar vervoer beperken, is eveneens een van de doelstellingen van het contract van openbare dienst. De MIVB neemt specificaties op bij de bestelling van nieuwe voertuigen, en gaan bijzondere inspanningen naar het onderhoud ervan en de beperking van geluidshinder bij werken en aan eindpunten.
Het Gewest en de MIVB engageren zich concreet op het vlak van verkeersveiligheid, in lijn met de Vision Zero van het Gewest (nul doden, nul zwaargewonden tegen 2030). Concreet gaat het om een prioritaire behandeling van de concentratiezones voor ongevallen op de MIVB-lijnen, een beter "direct zicht" voor buschauffeurs en maatregelen om de gebruiksvriendelijkheid tussen trams, bussen en actieve vervoersmiddelen te verbeteren.
Omdat de aanwezigheid van daklozen en druggebruikers in de metrostations zwaar wegen op het optimaal verwezenlijken van haar opdrachten, biedt dit nieuwe contract ook een antwoord op deze problematiek zodat het actieplan rond preventie en veiligheid kan worden uitgevoerd, samen met het gewestelijke initiatief SubLink. De MIVB zorgt er ook voor dat het personeel zichtbaarder aanwezig is op het net en voor de beveiliging van haar sites.
Door haar rol als stedelijke vervoersmaatschappij maakt de MIVB automatisch deel uit van het leven in de stad. Het nieuwe contract van openbare dienst vereenvoudigt de wisselwerking tussen de MIVB en verschillende actoren om die rol nog te versterken bij evenementen en zo nieuwe reizigers aan te trekken. Daarnaast zal de MIVB verschillende soorten publiek heel bewust betrekken in de ontwikkeling van haar activiteiten (projecten voor de herovering van de openbare ruimte, samenwerking met verenigingen,…). Zo zorgt de vervoersmaatschappij voor werkgelegenheid voor jongeren in Brussel. Er zal ook bijzondere aandacht worden besteed aan de genderdimensie van alle activiteiten van de MIVB, het imago en de inclusiviteit van het aanbod van de MIVB en aan de plaats van de vrouw in het openbaar vervoer en in de publieke ruimte.
De MIVB herbevestigt haar aanpak voor de universele toegankelijkheid van haar openbaar vervoer om ook geleidelijk meer personen met beperkte mobiliteit de mogelijkheid te geven het gewone openbaar vervoer van de MIVB te gebruiken. De toegankelijkheid wordt systematisch opgenomen bij het ontwerpen van een product of een dienst. Aan de hand van een prioriteitenprogramma wordt de toegankelijkheid van de haltes versneld. De Task Force Toegankelijkheid werd herbevestigd om ervoor te zorgen dat de MIVB, Brussel Mobiliteit en de betrokken verenigingen de voortgang van het project nauwgezet kunnen opvolgen. Ook Taxibus, het speciaal vervoer voor personen met een handicap, wordt onder de loep genomen zodat het aanbod hiervan kan blijven voldoen aan de steeds toenemende vraag.
Zuinig, efficiënt en transparant beheer
Als verantwoordelijke openbaarvervoersmaatschappij verbindt de MIVB er zich toe de budgettaire voorspelbaarheid en financiële rapportering te versterken bij de uitvoering van het investeringsprogramma en de evolutie van de werkingskosten van de MIVB. Daar staat tegenover dat er een garantie is op gewestelijke financiering om te verzekeren dat de MIVB over de nodige middelen beschikt om de exploitatie van een hoogwaardig vervoersaanbod te bieden. De regering heeft bevestigd dat de indexering van de tarieven van de MIVB in 2024 de voorkeurstarieven buiten beschouwing zal laten.
Ten slotte komen er meetbare indicatoren om de goede uitvoering van het contract van openbare dienst op te volgen via een opvolgingscomité.
“Het nieuwe contract van openbare dienst zet de reizigers eens te meer centraal in onze werking. Dat is absoluut noodzakelijk in onze opdracht als openbare dienstverlener”, aldus Brieuc de Meeûs, CEO van de MIVB. “Het aanbod wordt fors opgetrokken dankzij de noodzakelijke investeringen in het openbaar vervoer. En we merken ook dat de MIVB almaar meer wordt ingezet als een strategisch middel om de doelstellingen op vlak van mobiliteit, milieu en maatschappelijk te vervullen. De drie basisopdrachten van de MIVB blijven daarbij duidelijk: plannen, uitbaten, en ontwikkelen en onderhouden van infrastructuur.”
Brussels minister van Mobiliteit, Elke Van den Brandt: "We zullen de MIVB in staat stellen om het leven van alle Brusselaars te vereenvoudigen en de stad te laten ademen. 12% meer bussen, trams en metro's, een kwaliteitsvolle dienstverlening, almaar toegankelijker voor personen met beperkte mobiliteit en veiliger voor vrouwen, dat is wat er op stapel staat. Ik was al trots op de maatschappelijke rol die de MIVB al speelde in ons gewest. Met dit beheerscontract zal dit nog versterkt worden om van de MIVB een voorbeeldige partner voor ons gewest te maken in de strijd tegen de ontregeling van het klimaat en een betere luchtkwaliteit, meer gelijkheid tussen vrouwen en mannen, een betere verkeersveiligheid en een resoluut multimodaal, aangenaam gewest waar iedereen een echte keuze van verplaatsingswijze heeft."
