MIVB slijpt metrowielen geregeld bij met actieplan
De MIVB zette een belangrijk programma op voor het slijpen van de wielen van de metrostellen om de geluids- en trillingshinder te verhelpen die sommige omwonenden van de lijnen 1 en 5 ondervinden. Alle metrostellen waarvan de wielen niet meer perfect rond zijn, worden geslepen. Sinds de ingebruikname van de nieuwe M7-metro’s passeerden al meer dan 800 wielen over de draaibank.
De MIVB voerde analyses uit nadat ze door de omwonenden van verschillende stukken op de metrolijnen 1 en 5 werd gewezen op ongewone geluids- en trillingsproblemen. Met die analyse wilde de vervoersmaatschappij de problemen objectiveren en de oorzaken ervan vaststellen.
Dit onderzoek bracht een probleem van abnormale ovaalvorming van de wielen van bepaalde metrostellen aan het licht, dat na enkele tienduizenden kilometers voorkomt. De definitieve oplossing van dit fenomeen vereist de vervanging van de wielen in kwestie door de fabrikant van de M7-metro’s,met bijzondere aandacht voor de kwaliteit van de productie van de nieuwe wielen. Toch voert de MIVB intussen sinds eind 2022 uitgebreid onderhoud uit, waarbij de betrokken metrostellen regelmatig aan de wieldraaibank moeten passeren.
Wieldraaibank
De wielen van metrovoertuigen zijn van staal. De herhaaldelijke passage van de wielen over de sporen, gedurende duizenden kilometers per jaar, veroorzaakt geleidelijk aan slijtage van deze wielen. Het ovaal worden van de buitenkant van de wieloppervlakte veroorzaakt trillingen en abnormaal geluid bij het passeren van de metrostellen. Zeer lichte vervormingen ter grootte van 0,3 mm bij een wiel met een diameter van 830 mm, kunnen al geluid en trillingen veroorzaken.
Daarom herprofileert de MIVB de wielen van haar metrostellen systematisch in het kader van het gewone onderhoud van haar rollend materieel. Dit preventief onderhoud wordt om de 160.000 tot 180.000 km uitgevoerd, afhankelijk van het metrotype. De wielen kunnen eerder opnieuw worden geprofileerd, na tussentijdse metingen of een onderhoudsbezoek aan het depot, wanneer slijtage wordt vastgesteld. Er worden ook altijd corrigerende herprofileringen uitgevoerd wanneer een oneffenheid wordt geconstateerd.
Om de wielen opnieuw te profileren, gebruikt de MIVB een zogenaamde kuildraaibank. Dit is een digitale draaibank die in een speciale onderhoudskuil onder de sporen in de remises is geïnstalleerd. Dankzij deze draaibank kunnen versleten wielen de precieze vorm van een nieuw wiel krijgen, zonder dat de wielen van het voertuig moeten worden gedemonteerd, wat een zeer tijdrovende klus is. De MIVB beschikt over twee draaibanken: één in de remise Delta en één in de remise Jacques Brel.
De metrostellen passeren over de draaibank, die snijdt op de wielen. Hierbij wordt een heel dun laagje staal van de wielen verwijderd, tot ze weer perfect rond zijn. Gemiddeld kan een wiel zo'n vijftien keer opnieuw worden geprofileerd voordat het moet worden vervangen. Bij een normale herprofilering verwijdert de draaibank gemiddeld 2 mm van het staal waaruit het wiel is opgebouwd. Ook slijtage van het spoor/wiel leidt tot materiaalverlies.
De oorspronkelijke diameter van een wiel is 830 mm, en deze kan worden teruggebracht tot een minimumdiameter van 761 mm. Op dit punt moeten de wielen worden gedemonteerd en wordt het buitenste deel van het wiel, dat warm op de wielkern is gemonteerd, vervangen.
Ovale wielen op de M7
Uit de onderzoeken van de MIVB op het net is gebleken dat de wielen van de nieuwe M7-metrostellen abnormaal slijten. Door het ovaal worden van de wielen kunnen de omwonenden geluids- en trillingshinder ondervinden.
Als antwoord op dit probleem voert de MIVB een grootschalig programma uit om deze wielen in het najaar van 2022 perfect rond te slijpen.
De MIVB ontwierp een toestel dat de trillingen meet die worden gegenereerd wanneer elk wiel over het net rijdt. Dit systeem detecteert wielen die niet meer perfect rond zijn. Dit proces maakt het mogelijk deze metrostellen prioritair te behandelen.
Meer dan 800 wielen geherprofileerd
Sinds de indienststelling van de M7-metrostellen midden 2021 herprofileerde de MIVB al 800 wielen in correctief en preventief onderhoud, waarvan bijna de helft correctief.
Elk rijtuig van een metrostel telt 8 wielen, dus in totaal 48 wielen voor een M7-metrostel. Met de draaibank kunnen 2 of 4 wielen tegelijk worden geprofileerd, afhankelijk van het model draaibank. Dit herprofileren duurt gemiddeld een uur per as, rangeertijd niet meegerekend. Het herprofileren van een volledig metrostel duurt 2 dagen.
Dit programma loopt nog altijd en moet alle wielen met gebreken corrigeren zodra deze gebreken opnieuw opduiken. Dit is een aanvulling op de regelmatige periodieke inspecties die elke 60.000 km plaatsvinden.
Metrostellen en sporen
Tijdens de onderzoeken op het net stelde de MIVB op bepaalde plaatsen ook slijtage van de sporen vast. Die werden veroorzaakt door de frequente en intensieve passage van metrostellen door de verhoging van de frequentie, ongeacht het type metrostel. Het onderhoudsschema werd aangepast en er werden slijpbeurten uitgevoerd, ditmaal op de sporen. Ook de komende maanden zijn nog preventief andere slijpwerken gepland.
